LITERATURA CZECHOSŁOWACJI W ROPCZYCKIM DDK-u.
DZIEDZICTWO I WSPÓŁCZESNOŚĆ
Czechosłowacja powstała po I wojnie światowej w 1918 roku, jako rezultat rozpadu Austro-Węgier. Nowo utworzony kraj zyskał niezależność i dążył do budowy tożsamości narodowej, co znalazło odzwierciedlenie w literaturze i sztuce. W dwudziestoleciu międzywojennym, Czechosłowacja była miejscem intensywnej twórczości literackiej, a także kulturalnej, z takimi postaciami jak Karel Čapek, Franz Kafka czy Jaroslav Hašek. Ich prace nie tylko odzwierciedlały ducha epoki, ale także poruszały istotne problemy społeczne, polityczne i egzystencjalne. Zob.
Czechosłowacja, kraj o bogatej historii i różnorodnej kulturze, odgrywał istotną rolę w kształtowaniu literatury i myśli artystycznej w Europie Środkowej. Złożona historia tego regionu, obejmująca czasy monarchii austro-węgierskiej, dwudziestolecie międzywojenne, okres komunistyczny oraz transformację po 1989 roku, miała znaczący wpływ na rozwój literatury i kultury czechosłowackiej.
Zob.
Po rozpadzie Czechosłowacji w 1993 roku, kraj ten podzielił się na Czechy i Słowację, co wpłynęło na dalszy rozwój kultury i literatury. Oba nowe państwa kontynuują tradycję literacką, wzbogacając ją o nowe wątki, tematy i style. Współczesna literatura czeska i słowacka podejmuje różnorodne tematy, od problemów tożsamości narodowej po kwestie społeczne i polityczne. Autorzy tacy jak Michal Viewegh, Jozef Kroner czy Hana Hegerová zdobywają uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą. Zob.
LITERATURA CZECHOSŁOWACKA
Literatura czechosłowacka to skarbnica różnorodnych gatunków i stylów. Karel Čapek, jeden z najważniejszych czeskich pisarzy, znany jest z powieści, dramatów i esejów, które badają naturę ludzką oraz społeczne i moralne dylematy. Jego najsłynniejszym dziełem jest dramat "R.U.R." (Rossum's Universal Robots), w którym wprowadza pojęcie robota i porusza kwestie etyki technologicznej.
Zob.
Innym wybitnym przedstawicielem literatury czeskiej jest Jaroslav Hašek, autor słynnej powieści Przygody dobrego wojaka Szwejka". Książka ta, będąca satyrycznym obrazem I wojny światowej, ukazuje absurd i tragizm wojny, jednocześnie bawiąc czytelnika.
Zob.
KULTURA CZECHOSŁOWACKA
Kultura czechosłowacka to nie tylko literatura, ale także muzyka, sztuka, teatr i film. W okresie międzywojennym rozwijały się różnorodne nurty artystyczne, w tym surrealizm, ekspresjonizm i kubizm. Wybitni malarze, tacy jak Alfons Mucha, przyczynili się do rozwoju stylu secesyjnego, który stał się wizytówką czeskiej sztuki.
Zobacz: https://www.youtube.com/watch?v=c-kcwGpItzQ
https://www.youtube.com/watch?v=o7WupyzPcd8&list=RDEMpwzRef-aw9K0aNiL55Qf3A&start_radio=1&rv=c-kcwGpItzQ
Teatr czechosłowacki również miał swoje znaczenie, z wieloma innowacyjnymi przedstawieniami i grupami teatralnymi, które eksperymentowały z formą i treścią. Powojenny okres przyniósł nowe wyzwania, a cenzura komunistyczna wpłynęła na kształt kultury. Niemniej jednak, twórcy potrafili znaleźć sposoby na wyrażenie swoich myśli i emocji, często posługując się metaforą i alegorią.
Zobacz: https://www.youtube.com/watch?v=g8n-pGas-xY
https://www.youtube.com/watch?v=dwM-i3RaKuw
Film czechosłowacki zyskał międzynarodowe uznanie, zwłaszcza w latach 60. XX wieku, kiedy to powstały pionierskie dzieła, które łączyły elementy realizmu magicznego z krytyką społeczną. Reżyserzy tacy jak Miloš Forman, Václav Havel czy Jiří Menzel zostawili trwały ślad w historii kinematografii.
Zobacz filmy: https://vider.info/vid/+fsnvsvx
https://vider.info/vid/+fsv1emv
„MEZI ŠVEJKEM A HRABALEM" (MIĘDZY SZWEJKIEM A HRABALEM).
ZBIORY MIEJSKIEJ I POWIATOWEJ BIBLIOTEKI PUBLICZNEJ W ROPCZYCACH
Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Ropczycach jest miejscem, które promuje literaturę czechosłowacką, udostępniając czytelnikom wiele interesujących tytułów. Wśród zbiorów biblioteki znajdują się m.in. prace Františka Běhounka, takie jak „Ślady wśród lodów" oraz „W niewoli u Matabelów", które przenoszą czytelników w historyczne i kulturowe realia Czech. Dzieła te ukazują nie tylko przygody i fascynacje, ale również głęboką refleksję nad ludzkimi wartościami.
Inne istotne pozycje to „Dziewczęta z pokoju 28" Hannelore Brenner, które poruszają emocjonalne aspekty życia w trudnych warunkach, a także „Przygody dobrego wojaka Szwejka" Jaroslava Haška, które wciąż bawią i skłaniają do myślenia o absurdzie wojny. Biblioteka posiada także prace takich autorów jak Milan Kundera czy Bohumil Hrabal, którzy są znani ze swojej umiejętności łączenia humoru z krytyką społeczną. Zbiory te stanowią doskonałą okazję do zapoznania się z literaturą czesko-słowacką, a ich różnorodność pozwala na odkrywanie nowych perspektyw i tematów.
Literatura i kultura Czechosłowacji to fascynujący obszar, który odzwierciedla złożoną historię i bogate dziedzictwo tego regionu. Dzięki wybitnym twórcom i ich dziełom, Czechosłowacja pozostaje ważnym punktem odniesienia w europejskiej kulturze. Warto nadal odkrywać i badać te różnorodne aspekty, które kształtują tożsamość narodową i kulturową Czechów i Słowaków, a także ich wpływ na współczesną literaturę i sztukę.
W tym kontekście warto wspomnieć o spotkaniu Dyskusyjnego Klubu Książki „Ropczyce z książką" 24 kwietnia 2025 roku, które poświęcone będzie dyskusji nad książkami „Ach, te Czeszki" oraz „Pepiki" autorstwa Mariusza Surosza. To wydarzenie będzie doskonałą okazją do głębszego zrozumienia kultury czeskiej i jej literackiego dziedzictwa, a także do wymiany myśli i spostrzeżeń w gronie miłośników literatury. Serdecznie zapraszamy osoby zainteresowane.
****
Zbiory Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Ropczycach stanowią ważny element w promowaniu tej literatury, umożliwiając mieszkańcom dostęp do bogatego dziedzictwa kulturowego – zobacz naszą kolekcję tematyczną zatytułowaną „Pepikova knihovna” – katalog
Opracowała Grażyna Woźny